قانون وسایل نقلیه موتوری سال ۱۴۰۳

(Last Updated On: مارس 11, 2024)

قانون استفاده از وسایل نقلیه موتوری

استفاده از موتور سیکلت به عنوان یکی وسایل نقلیه موتوری،به دلیل قیمت ارزان تری که نسبت به خودرو دارد؛ همواره مورد توجه بوده است. امروزه این وسایل نقلیه موتوری به عنوان گسترده ترین وسایل حمل و نقل مورد استفاده قرار میگیرند.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در ترافیک شدید خیابان ها گیر کرده باشید و در افکار شلوغ و درهم خود به دنبال راه نجاتی برای خلاصی از این وضعیت می باشید که ناگهان موتور سوار، همانند یک فرشته نجات چشمکی به شما می زند و شما با همان کت و شلوار مجلسی خود جستی بر ترک موتور می زنید و با گفتن “دمت گرم داداش، بزن بریم” به ترافیک پوزخندی می زنید و آن را پشت سر می گذارید.

شاید همین اتفاق برای شما کافی باشد تا به این فکر بیفتید که داشتن یکی از وسایل نقلیه موتوری مانند، موتورسیکلت می تواند راه حل مناسبی برای حمل و نقل داخلی شهر باشد.

از این رو باید اقدام به گرفتن گواهینامه متناسب رانندگی موتور سیکلت را دریافت کنید. این نوشته سعی دارد تا مروری بر قانون استفاده از وسایل نقلیه موتوری داشته باشد و در طی ۱۶ ماده، آن را توضیح دهد.

 

وسایل نقلیه موتوری و اخذ گواهینامه

در ابتدا بدانید بدون داشتن گواهینامه حتی راندن فرغون هم جرم محسوب می شود. بنابراین این فکر را از سر خود بیرون کنید که بدون داشتن گواهینامه وسایل نقلیه موتوری سوار بر موتورسیکلت شوید، حتی برای یکبار. همیشه یادتان باشد ” باران همیشه می آید، اما سیل یکبار” . در این رابطه ماده ۲۶ قانون به طور واضح به این موضوع اشاره می کند:

ماده۲۶ـ هر کس بخواهد با هرانواع وسایل نقلیه موتوری زمینی رانندگی نماید باید گواهینامه متناسب رانندگی با آن وسیله نقلیه را دارا باشد با متخلفان برابر قوانین و مقررات رفتار می‌شود.

 

اگر آزمون رانندگی را داده باشید،حتما می دانید که برای اخذ گواهینامه وسایل نقلیه موتوری باید شرایط خاصی را دارا باشید تا بتوانید در آزمون های راهنمایی و رانندگی شرکت کنید که از آن جمله می توان به سلامت جسم و روان و سن قانونی اشاره کرد.

در مورد اخذ گواهینامه موتورسیکلت به عنوان یکی از وسایل نقلیه موتوری، حجم موتور نیز در نظر گرفته می شود که طبق ماده ۲۷ قانون، می توان اینگونه آنها را شرح داد.

 

از گواهینامه های سری الف چه می دانید؟

ماده۲۷ـ انواع گواهینامه‌های رانندگی، با شرایط زیر از سوی راهنمایی و رانندگی صادر می‌شود:

اگر قصد دارید موتور سیکلت گازی و یا موتور گازی برانید باید گواهینامه الف -۱ وسایل نقلیه موتوری را داشته باشید برای اخذ آن داشتن شرایط زیر لازم است:

۱-حداقل باید ۱۵ سال تمام را داشته باشید.

۲-پزشک معتمد باید سلامت جسمی و روانی شما را تایید کرده باشد

۳-برای راندن موتور گازی، باید در آزمون های تئوری و عملی رانندگی با موتور گازی شرکت کرده و آن را با موفقیت طی کنید.

 

حالا اگر موتور گازی خود را فروخته اید و یک موتور سیکلت خریده اید که حجم موتور آن به ۲۵۰ سی سی می رسد، برای راندن اینگونه از موتورسیکلت ها، کمی باید بزرگتر و عاقل تر شده باشید، تا بتوانید گواهینامه الف -۲ وسایل نقلیه موتوری را بگیرید، شرایط اخذ آن طبق قانون به شرح زیر است:

۱- حداقل باید ۱۷ سال تمام را داشته باشید.

۲- باز هم به پزشک معتمد باید مراجعه کنید تا سلامت جسم و روان شما را تایید کند.

۳- باید آزمون های آیین نامه وعملی رانندگی با وسایل نقلیه موتوری مربوطه را با موفقیت بگذرانید.

 

 

گواهینامه الف-۳ وسایل نقلیه موتوری مخصوص آن دسته از افرادی می باشد که حجم موتور آنها بالای ۲۵۰ سی‌سی بوده و همچنین موتور سه چرخه هایی که تا ۴۰۰ کیلوگرم وزن دارند. هر چه حجم و وزن موتور سیکلت بالاتر می رود شما هم باید با آن بزرگتر شوید. شرایط اخذ این گواهینامه به شرح زیر است:

۱ـ حداقل سن ۱۸ سال تمام

۲- باز هم باید تاییدیه پزشک معتمد را در زمینه سلامت جسم و روان داشته باشید.

۴- در این مرحله باید، یکسال از گواهینامه الف-۲ گذشته باشد.

۵-حالا باید در آزمون آیین نامه و مهارت عملی امتحان دهید و قبول شوید.

 

 وسایل نقلیه موتوری و گواهینامه سری ب

پس از آنکه به سن ۱۸ سال تمام رسیدید می توانید برای اخذ گواهینامه ب-۱ وسایل نقلیه موتوری اقدام کنید. برای اخذ این گواهینامه باید شرایط زیر را داشته باشید:

۱- باید حداقل ۱۸ سال تمام را داشته باشید.

۲- تاییدیه سلامت جسم و روان از سوی پزشک معتمد

۳- شرکت در آزمون های عملی و تئوری آیین نامه مربوطه و قبول شدن در آن.

دقت کنید اعتبار این گواهینامه تنها یک سال می باشد و برای شما محدودیت هایی را در نظر می گیرند، مانند عدم تخلف در طول این مدت و رعایت کامل مقررات راهنمایی و رانندگی.در صورت رعایت این موضوع پس از پایان یک سال، اعتبار ۵ ساله به آن داده می شود.

اگر در پی گرفتن گواهینامه ب-۲ می باشید باید شرایط زیر را داشته باشید:

۱- حداقل ۲۱ سال تمام

۲- از گواهینامه ب-۱ باید دو سال تمام گذشته باشد.

۳- باید تاییدیه پزشک معتمد را در زمینه سلامت جسم و روان داشته باشید.

۴- شرکت در آزمون های عملی و تئوری آیین نامه مربوطه و قبول شدن در آن.

 

 

وسایل نقلیه موتوری و گواهینامه سری پ

حال دیگر وقت آن است تا سطح خود را بالا ببریم و اقدام به اخذ گواهینامه وسایل نقلیه موتوری گروه “پ” نماییم. ، شرایط اخذ آن طبق قانون به شرح زیر است:

۱- داشتن حداقل ۲۳ سال تمام

۲- باید از گواهینامه ب-۱ دو سال تمام گذشته باشد.

۳- باز هم باید به سراغ پزشک معتمد بروید و سلامت جسم و روان خود را مورد تایید قرار دهید.

۴- قبول شدن در آزمون‌های آیین‌نامه و مهارت عملی رانندگی با وسایل نقلیه موتوری مربوطه.

 

برای اخذ گواهینامه وسایل نقلیه موتوری پ-۲ شرایط زیر لازم است:

۱- باید حداقل ۲۳ سال تمام را داشته باشید.

۲- باید دو سال تمام از گواهینامه ب-۲ گذشته باشد.

۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.

۴- حالا باید در آزمون آیین نامه و مهارت عملی امتحان دهید و قبول شوید.

 

 وسایل نقلیه موتوری و گواهینامه سری ت

 

حالا که ۲۵ سال تمام را داریم می توانیم برای اخذ گواهینامه وسایل نقلیه موتوری ت-۱ اقدام کنیم. شرایط اخذ آن به شرح زیر است:

۱- حداقل سن ۲۵ سال تمام.

۲- باید دو سال تمام از گواهینامه وسایل نقلیه موتوری پ-۱ گذشته باشد.

۳- به پزشک معتمد مراجعه کنید تا سلامت جسم و روان شما را تایید کند.

۴- شرکت در آزمون های عملی و تئوری آیین نامه مربوطه و قبول شدن در آن.

 

حال که این راه را شروع کردیم بیایید تا آخر آن برویم و گواهینامه وسایل نقلیه موتوری ت-۲ رانیز بگیریم، برای این گواهینامه شرایط زیر لازم است:

۱ – حداقل سن ۲۵ سال تمام.

۲- باید دو سال تمام از گواهینامه پ-۲ گذشته باشد.

۴- پزشک معتمد هرگز فراموش نکنید. باید سلامت جسم و روان ما توسط وی تایید شود.

۵-قبول شدن در آزمون‌های تئوری و عملی آیین‌نامه رانندگی با وسایل نقلیه موتوری مربوطه.

 

 

گواهینامه وسایل نقلیه موتوری و ماده و تبصره های آن

خب، حالا که به سلامت از حروف الفبای گواهینامه وسایل نقلیه موتوری بیرون آمدیم، بیایید نگاهی به تبصره های قانونی آن بیندازیم. به طور کلی نمی توانید در قانون ماده ایی را بیابید که تبصره ایی در آن وجود نداشته باشد .

تبصره ۱- چنانچه که راهنمایی و رانندگی لازم بداند، می تواند قبل از شروع آزمون عملی، قوانین و مقررات را از داوطلبین مورد ارزیابی قرار دهد.

تبصره ۲- انتخاب پزشک معتمد و شرایط اخذ سلامت جسمی و روانی داوطلبین و هرگونه تغییر در آن با پیشنهاد وزارت وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی صورت می پذیرد. این تغییرات توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌های کشور ، راه و ترابری ، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و راهنمایی و رانندگی تعیین می‌گردد.

تبصره ۳- در کلیه موارد ذکر شده آزمون آیین نامه و مقررات راهنمایی و رانندگی به صورت نوشتاری و یا رایانه‌ای انجام می‌گیرد.

تبصره ۴- انواع گواهینامه رانندگی وسایل نقلیه موتوری اعتباری پنج ساله دارند که پس از پایان آن، در صورتی که با تایید پزشک معتمد در سلامت جسمی و روانی کامل باشید، برای دوره های ۵ ساله تمدید می شود اما برای افرادی که بالای ۷۰ سال سن دارند باید هر دو سال به پزشک معتمد مراجعه کنند.

 

گواهینامه وسایل نقلیه موتوری و سلامت جسم و روان

ماده ۲۸- گواهی سلامت جسمی و روانی داوطلب از سوی مراکز پزشکی مجاز توسط افسران کارشناس مورد بررسی قرار می گیرد. در صورت وجود نقص عضو موضوع به کمیسیون پزشکی نیروی انتظامی ارجاع می شود.

ماده ۲۹- شخص برای دریافت هرگونه گواهینامه وسایل نقلیه موتوری موظف به ارائه کلیه مدارکی است که از سوی راهنمایی و رانندگی اعلام می شود.

ماده ۳۰- گواهینامه وسایل نقلیه موتوری شامل این موارد است:

نوع و یا پایه و گروه گواهینامه رانندگی، مدت اعتبار، مشخصات راننده (کدملی)، نام واحـد صادر کننده، امضای صادر کننده، شماره مسلسل ، تاریخ و شماره صدور ، عکس درخواست کننده ، مهر واحد صدورو … .

ماده ۳۱- پس از موفقیت آزمون های رانندگی با ارائه مدارک می توانید گواهینامه رانندگی وسیله نقلیه موتوری خود را دریافت کنید. دقت کنید یک ماه قبل از پایان اعتبار گواهینامه وسیله نقلیه موتوری خود باید برای تمدید آن اقدام کنید که سلامت جسمی و روانی شما حتما کنترل خواهد شد چنانچه راهنمایی و رانندگی لازم بداند، باید دوبار آزمون های رانندگی را پشت سر بگذارید.

 

گواهینامه وسایل نقلیه موتوری و تمدید آن

در صورتی که اقدام به تمدید گواهینامه وسیله نقلیه موتوری خود نکنید. ماموران راهنمایی و رانندگی می توانند علاوه بر جریمه ، گواهینامه ی شما را دریافت و به واحد مربوطه ارسال کنند. شما پس از گذشت یک ماه می توانید با مراجعه به واحد مربوطه گواهینامه وسایل نقلیه موتوری خود را دریافت کنید.

تبصره ۱- اگر دارای گواهینامه بالاتر در یک گروه هستید می توانید رانندگی وسایل نقلیه موتوری در گروه پایین تر را انجام دهید. البته به جز پایه (الف)

تبصره ۲- موارد زیر تنها از مرجع راهنمایی و رانندگی اطلاع رسانی می شود:

نحوه زمان بندی و ضوابط چگونگی انجام آزمونها ، تمدید اعتبار ، تجدید آزمون در صورت مردود شدن درخواست کننده و نحوه و میزان عوارض و مالیات مصوب قابل دریافت و … .

ماده ۳۲- برای اخذ انواع گواهینامه طبق آنچه ذکر شد باید اقدام شود. چنانچه گواهینامه قبلی پیش نیاز گواهینامه مورد درخواست باشد ، پس از قبولی در آزمون، گواهینامه قبلی از درخواست کننده اخذ و گواهینامه جدید صادر و به وی تحویل می‌گردد.

ماده ۳۴- در صورت گم کردن گواهینامه می توانید درخواست المثنی بدهید. برای درخواست المثنی در ابتدا باید درستی ادعای شما تایید شود. سپس با ارائه مدارک لازم و تاییدیه پزشکی ، گواهینامه وسایل نقلیه موتوری صادر و به شما تسلیم می شود.

 

گواهینامه وسایل نقلیه موتوری و رانندگان خارجی

ماده ۳۵ – افرادی که گواهینامه رانندگی خارجی دارند تا شش ماه می توانند با همان گواهینامه رانندگی کنند در صورتی که تصمیم به اقامت طولانی دارند باید گواهینامه ی خود را به گواهینامه ایرانی تبدیل کنند.

تبصره: دارندگان گواهینامه رانندگی کشورهای غیر از متعاهدین کنوانسیونهای ۱۹۶۸ وین (قانون الحاق ایران به کنوانسیون عبور و مرور در جاده‌ها و کنوانسیون مربوط به علائم راهها مصوب ۱۳۵۴) باید ترجمه معتبر گواهینامه را همراه داشته باشند.

 

ماده ۳۶- تبدیل گواهینامه‌ های رانندگی معتبر صادر شده از کشورهای خارجی با رویت اصل گواهینامه خارجی و با احراز سلامت جسمی و روانی فرد صورت پذیرد.

این کشورها شامل کشورهایی است که گواهینامه صادره از ایران نیز در قلمرو سرزمینی آنان برای رانندگی معتبر محسوب می‌شـود و یـا آن کشور عضوی از متعاهدین کنـوانسیون‌های ۱۹۶۸ ویـن باشد. در سایر موارد وزارت کشور درباره تبدیل گواهینامه ‌های رانندگی تصمیم می گیرد.

ماده ۳۷- مأموران سیاسی و کنسولی و اعضای سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند برای تبدیل گواهینامه‌ های خود مدرک مندرج در ماده (۳۵) را از طریق وزارت امور خارجه به راهنمایی و رانندگی ارسال دارند.

ماده ۳۸- صدور مجدد گواهینامه برای آن دسته از افرادی که گواهینامه رانندگی با وسیله نقلیه موتوری آنها اخذ و یا توقیف شده است از اعتبار ساقط است.

ماده ۳۹- در صورت بروز اشتباه و یا ناقص صادر کردن گواهینامه وسایل نقلیه موتوری ،راهنمایی و رانندگی موظف است آن را اخذ و اصلاح نماید.

ماده ۴۰- چنانچه به هر دلیلی یکی از شرایط پزشکی تبصره ۳ ماده ۲۷ را از دست بدهید، باید در مدت یک ماه برای انجام معاینات و آزمایش‌های ضروری پزشکی به مراکز پزشکی مجاز مراجعه کنید. در صورتی که نتوانید شرایط اخذ گواهینامه را داشته باشید گواهینامه فعلی از شما اخذ می شود .

با توجه به وضعیت فعلی شما سعی می شود گواهینامه ایی با شرایط شما صادر شود و چنانچه عدم صلاحیت شما تایید شد گواهینامه ابطال خواهد شد.

تبصره- چنانچه تلاش برای پنهان کردن نقص عض بنمایید و مامور راهنمایی و رانندگی آن را کشف کند، گواهینامه شما اخذ می شود و تا تعیین تکلیف، حق رانندگی نخواهید داشت.

ماده ۴۱- در صورتی که در مدت یکسال تخلفات مهم و حادثه ساز از سوی شما انجام شود و حدّ نصاب نمره منفی را دریافت نماید، طبق قانون گواهینامه شما ضبط و باطل خواهد شد.

ماده ۴۲- تصویب دستورالعمل صدور گواهینامه رانندگان کلیه وسایل حمل و نقل ریلی شهری و حومه بر عهده شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور می باشد.